 |
| سلطاني در نيويورك |
In December 1975, the Shah of Iran decorated Charlie Chaplin with a
an Order of the Crown (Third Tadj medal) which was given to the retired
comedian in his Swiss house.
Probably the Shah was
unaware of the fact that the shrewd actor/director had already mocked
him and his failure in seeing the changes in his country (as well as
being a victim of his ignorance) in A King in New York, where the name
of the dictator on the run is Shahdov.
If great
art prophesies the things of future, then the sad ending of a dying,
exiled Shah, waiting for permission by the US government to be treated
in a New York hospital (which was eventually rejected) clearly resembles
the world of A King in New York.
The images are courtesy of Charlie Chaplin Archive in Bologna, Italy.
امسال صدمين سالگرد تولد شخصيت «ولگرد كوچك» چارلي چاپلين است. به همين مناسبت براي ماهنامۀ سينمايي «فيلم» مقاله‌اي دربارۀ تولد ولگرد نوشته‌ام كه در شماره دي‌ماه اين مجله منتشر خواهد شد.
ضمن اين كه شما را به خواندن آن مقاله ترغيب مي‌كنم، بايد اضافه كنم كه چند
ماه پيش، در اواخر ژوئن 2014، كنفرانس بين‌المللي چاپلين در بولونياي ايتاليا
برگزار شد، شهري كه گنجينۀ آرشيو چاپلين در آن نگهداري مي‌شود. در همين آرشيو بود
كه نامه‌هاي رسمي شاه سابق ايران به چارلي چاپلين را براي اعطاي «نشان تاج» به
تاريخ 16 آذر 1354 پيدا كردم. همين‌طور روي جلد يكي از مجلات سينمايي (احتمالاً «سينما
53») كه الان به آن دسترسي ندارم هم عكسي از لحظۀ اعطاي مدال در سوييس – اقامتگاه واپسين
چاپلين – وجود داشت كه اميدوارم در آينده نزديك با رجوع
با آرشيو اسكن كرده و به اين مجموعه اضافه كنم. (نامه رسمي آخرين شاه ايران به
چارلي چاپلين را در پايين اين يادداشت ببينيد.)
اما نكته‌اي كه بيش‌تر مردم، من‌جمله شاه ايران، كاملاً از آن غافل بودند اين بود
كه چاپلين دو دهه قبل از دريافت اين نشان سلطنتي در يكي از آخرين فيلم‌هايش شاه
ايران را هجو كرده بود. حتي مي‌شود ادعا كرد اين فيلم به نوعي پيش‌بيني آينده شاه
سرگردان و بيمار ايران در نيويورك بود: در سلطاني در نيويورك نام شخصيت
اصلي، تلفيقي از شاه و حاكم كشوري كمونيستي، شاه‌دُف است. موضوع
انرژي اتمي بخشي از فيلم است و داستان بيش‌تر روي وقايع كميك و تلخ تبعيد سلطاني
در نيويورك مي‌گذرد كه وقوع يك انقلاب در كشورش او را سرگردان و خانه به دوش كرده
است.
معلوم است كه شاه ايران هيچ‌وقت متوجه اين هجو تند نشد، شايد به اين دليل كه
به خاطر تصوير تيره فيلم از آمريكا و انتقاد تندش از دوره مك‌كارتي فيلم در زمان
خودش در آمريكا به نمايش درنيامد، سانسوري كه احتمالاً بر نمايش فيلم در كشورهاي
ديگر هم تأثير مستقيم گذاشته است.
براي ديدن تصاوير در اندازه بزرگ روي آن‌ها كليك كنيد.
 |
| to "Sir Charles Spencer Chaplin" |
 | |
| upper right: "The Secretariat of the Ministry of Foreign Affairs"/upper left: "an envelope's attached."/middle: sent to Asadollah Fahimi, Shah's representative (and later ambassador) in Bern. |
 |
| The original Persian letter sent to Chaplin. For French translation see below. |
 |
| نسخه ترجمه فرانسه نامه بالا |
 |
| نشان تاج/Order of the Crown: Tadj |
No comments:
Post a Comment