Thursday 19 May 2016

Chris Marker on Forough Farrokhzad

Forough Farrokhzad


The House Is Black (1962) will be screened next month as a part of Golestan Film Studio retrospective at Il Cinema Ritrovato. My good friend Rym Quartsi kindly took the time to translate this piece by Chris Marker from original French (first appeared on Cinéma 67, no. 117, June 1967, on the occasion of the death of Forough). Another friend, Laura Montero Plata, made a couple of editorial suggestions for which I should thank her as well.

***



Black, abrupt, ardent. These vague words make of her a portrait so precise that you will recognize her amongst thousands. February 13, at 4:30 PM, Forough Farrokhzad died in a car accident in Tehran. She was one of the greatest contemporary Persian poets, and she was also a filmmaker. She had directed The House Is Black, a short feature on the lepers, Grand Prix at Oberhausen, and beyond that practically unknown in Europe, and which is a masterpiece. She was thirty-three years old. She was equally made of magic and energy, she was the Queen of Sheba described by Stendhal. It was particularly the courage. She sought no alibis for herself, no pledges, she knew the horror of the world as well as the despair professionals, she felt the need to fight as well as the justice professionals, but she had not betrayed her deep chant.

Saturday 14 May 2016

Golestan Film Studio: A Retrospective (Il Cinema Ritrovato, 2016)

Ebrahim Golestan

Il Cinema Ritrovato, the cinephile's heaven and the festival of film history, held annually in the city of Bologna, Italy, will be hosting the first major European retrospective of Ebrahim Golestan, the godfather of Iranian modern cinema of the 1960s and 1970s.

I'm responsible for this programme, and in fact quite proud of it. Paying a proper tribute to a visionary director like Golestan feels drastically different (and also technically far more challenging) than putting together a retrospective of an established, canonical figure. Nonetheless, this programme, I hope, could reveal the origins of some of the most amdired trends and styles in Iranian cinema of the past 50 years, especially when it comes to the use of symbolism and poetry.

The Ebrahim Golestan retrospective is actually the celebration of his short-lived film studio, Studio Golestan. This also means that a superb print of The House Is Black (produced, co-written/narrated by Golestan) will be screened as a part of the retrospective.

In the opening credits of his films, Golestan usually calls his studio the Golestan Film Workshop. Frame enlargment from Brick and Mirror.

Monday 9 May 2016

Alexander Sokurov: I Am a Laborer of Cinema

الكساندر ساكوروف (چپ) با اين كريستي (راست) و مترجم تيز و فرز

اين نوشته در شمارۀ آذرماه 1390 ماهنامه «24» در بخش «قطارهاي شبانه» منتشر شده است.

الكساندر ساكوروف: كارگرِ سينما

كليپي از مستند سياه و سفيد Elegy (1986، 30 دقيقه)، ساختۀ الكساندر ساکوروف دربارۀ تشييع جنازۀ  دوبارۀ فيودور شالياپين و انتقال جسد اين هنرپيشه و خوانندۀ بزرگ و تبعيدي اپرا از پاريس به روسيه با اين كه فيلمي دربارۀ تاريك‌ترين جاي اين دنيا، يعني گور بود، اما سالن تاريك سينما را روشن كرد. سبك فيلم مثل آثار پني‌بيكر و مِي‌زِلز – مستندسازان نيويوركي– به نظر مي‌آمد اما زبان توصيفي عجيب ساكوروف آن را به نقطه‌اي مي‌رساند كه نمي‌شد گفت آيا سينماي تجربي است يا يك شاعر روس ديگر دارد شرح گور به گور شدن را مثل نوشته‌هاي داستايفسكي با جزييات و اندكي طنز بازگو مي‌كند.
كليپ به پايان رسيد. نور به سالن برگشت و الكساندر ساكوروف، فيلم‌ساز شصت سالۀ روس، با كت و شلوار تيره، كيف چرمي ساده كه روي شانه‌اش انداخته بود، موي كوتاه و بدون سبيل هميشگي، در كنار متخصص نام‌آشناي سينماي روسيه، پروفسور اين كريستي، استاد كالج بِركْبِك روي صحنه ظاهر شد. گفتگويي بين آن دو، با همراهي يك مترجم تيز و فرز، براي بيش از دو ساعت ادامه پيدا كرد.

Sunday 1 May 2016

Fuocoammare (2016)

دِريا موجه كاكا
احسان خوش‌بخت

آتش در دريا را فقط يك‌بار و در وسط ماراتوني از فيلم‌هاي برليناله ديدم، بنابراين چندان منصفانه نيست كه اين نوشته را «نقد فيلم» ناميد. اجازه بدهيد به اين قناعت كنيم كه اين متن مختصر را برداشت‌هاي اوليه از فيلم درخشان جيانفرانكو روسي، و اگر مقدور بود دعوتي به دنياي يكي از بزرگ‌ترين مستندسازان امروز بخوانيم.
آتش در دريا كه براي اولين بار در فستيوال فيلم برلين به نمايش درآمد و خرس طلايي را از آن خود كرد يادآور موازنۀ حساب شدۀ فستيوال بين تعهد سياسي و نوآوري سينمايي است. برليناله فستيوالي سياسي است و در اين شكي نيست. اما اين سينماست كه به عنوان ابزار سياسي چه لنين آن را فهميده بود و چه از درك آن غافل مانده بود توسط خالقان اين هنر به كار گرفته مي‌شود و هنر برليناله، برخلاف فستيوال‌هاي بزرگ ديگر، در اين جاست كه اين پتانسيل و ضرورت را به رسميت مي‌شناسد. ما سينمادوستان هم اين ويژگي انقلابي برلين را دوست داريم، منتهي ظاهراً تا زماني كه جايزه اول به فيلمي از كشور خودمان داده نشود.