Douglas Sirk, Written on the Wind

يادداشت پشت جلد كتاب «نوشته بر باد: گفتگو با داگلاس سِرك»، اثر جان هاليدي، ترجمه كتايون يوسفي

كتابي كه پيش رو داريد، حاصل گفتگويي طولاني با كارگرداني كهنه‌كار، يكي از محبوب‌ترين آثار ادبيات سينمايي جهان است و بارها در فهرست كتاب‌هاي برگزيدۀ عمر فيلم‌سازان و منتقدان ظاهر شده. گفتگو با داگلاس سِرك، خالق آثاري مثل «تقليد زندگي» و «نوشته بر باد»،  نه فقط كتابي دربارۀ سينما و هنر فيلم‌سازي، بلكه اثري تأثيرگذار دربارۀ تئاتر، زندگي در هاليوود و حتي تاريخ آلمان است. بعد از ظهور فاشيزم، سِرك به خاطر ديدگاه‌هاي سياسي‌اش به دردسر افتاد، با سد سانسور روبرو شد و بعد هم براي هميشه در تبعيدي ناخواسته به هاليوود مهاجرت كرد. اما حادثه‌اي كه شايد كليدي‌ترين بخش زندگي سِرك باشد، فروپاشي زندگي خانوادگي‌اش به دنبال روي كار آمدن نازي‌ها بود. از جايي به بعد، و به شكلي قابل درك، شكست خانواده به عنوان مهم‌ترين نهاد انساني در دنياي سِرك موضوع فيلم‌هايش هم شد. او طغيان‌هايي خاموش و با نتايجي بعضاً تراژيك را تصوير كرد كه در مقابل جريان‌هاي واپسگراي آمريكاي سرمايه‌داري به دفاع از عشق مي‌رفتند. اين طغيان‌ها دنياي كارگردانان زيادي را - از راينر ورنر فاسبيندر تا تاد هينز - زير و رو كرد. سينماي سرك در «حال و هوای یأس، مستی و تردید» در مورد ارزش‌های تعريف شده زندگی سير مي‌كند، اما در عین حال در تقلايی جنون‌آمیز برای چنگ زدن به آن‌ها به سر مي‌برد كه مثل چنگ انداختن بر باد است. براي همين عنوان اين كتاب را كه در اصل «سرك دربارۀ سرك» نام داشت «نوشته بر باد» گذاشتيم.

احسان خوش‌بخت

Stairways; Sirk Style

Same shot, same Mise en scène, repeated by Douglas Sirk after 20 years. First in Accord final (1938) made in Germany, and then in Written on the wind (1956), made for Universal. In both cases a longing look, a gaze, at the top of the spiral staircase, is observing his/her predestination. Walking out means changing lives. The spiral forms and high angles from Expressionist films to Vertigo were evoking a sense of fatal destiny, facing the oblivion and entering the world of nightmare, and here Sirk takes these elements into his personal realm of melodrama.