Three Significant Films of the Year for 24 Monthly

ماهنامه بيست و چهار از من خواست سه فيلم «مهم» سال انتخاب كنم. اين سه فيلم انتخاب‌هاي من بودند و چند خطي اجازه داشتم دلايل اهميت اين فيلم‌ها را توضيح بدهم:

معماهاي ليسبون (رائول روئِس)

272 دقيقه وقت داريد حركت تدريجي نور خورشيد را روي برگ‌هاي سبز حيات‌ خلوت قصرهايي در ليسبون نظاره كنيد، يا به اين فكر بيفتيد كه ثبات شخصيت‌ها در هنر سينما و اين‌كه هركدام واجد ويژگي‌هايي مشخص و ثابتند آيا يك اشتباهِ فني و دست و پا گير در هنر سينما نبوده؟ چه مي‌شود اگر شخصيت‌ها هر نيم ساعت يا يك ساعت تغيير حالت و تغيير شخصيت بدهند؟ آيا معماهاي ليسبون مي‌توانست هم‌چنان بعد از چهار ساعت و نيم پرسه در صومعه‌ها و قصرها ادامه پيدا كند؟ تصور من اين است كه معماهاي آن براي ادامه يافتن تا روزهاي متمادي كافي بود. معماهايي كه مثل معماي بزرگ - هنر سينما - هرگز پاسخي روشن پيدا نمي‌كنند.

داستان فيلم: يك اوديسه (مارك كازينز) اوديسۀ 15 ساعتۀ مارك كازنيز دربارۀ تاريخ سينما و ابداعات و لحظات سرنوشت ساز آن كه از بيش از 1000 كليپ تشكيل شده و حاصل سال‌ها سفر دورِ دنيا و ثبت مكان‌ها و گفتگو با فيلم‌سازان و سينماگران است: اتاق كار كوچك آيزنشتاين در مسكو، بازيگر فيلم‌هاي ازو در توكيو، گاس ون سِنت كه دارد با جوراب راه راهش در اتاق نشيمن بازي مي‌كند، باك هنِري و عروسك پلاستيكي‌اش در كنار استخري در لوس‌آنجلس، يوسف شاهين در آخرين سال‌هاي زندگي‌اش، ايران، فرانسه، آفريقا، هند. با اين سفر باشكوه به قلب هنر سينما كه حاصل شيداييِ محضِ سازنده‌اش نسبت به اين مديوم است، بي‌پاياني سينما بيش از هر زمان ديگري آشكار مي‌شود.

غار روياهاي فراموش شده (ورنر هرتزوك) با اين شاهكارِ تأثيرگذارِ هرتزوك، براي اولين بار ضرورت ساخته شدن فيلم به شكل سه بعدي، نه فقط از نظر فني، بلكه از نظر زيبايي‌شناسي توجيه مي‌شود. روحِ انسان مدرن از هزاران سالِ پيش در غاري در جنوب فرانسه مدفون مانده و دوربين هرتزوك اين دنياي تاريك، شكستني و نامريي را براي همه قابل لمس مي‌كند. خودِ سالن سينما به غاري شبيه مي‌شود كه تنها نقطۀ روشن آن شعاعي است از جلوي سالن كه با نور پروژكتور روشن شده و بيننده با احتياط و با حسي از كشف و شگفتي در آن آرام پيش مي‌رود. مشكل بزرگ: تماشاگرانِ عينكي قربانيان بزرگ سينماي سه بعدي‌اند. مضحك بودنِ عينكِ روي عينك به خاطر تاريكي سالن معلوم نمي‌شود، اما صدايش بعداً به شكلِ سردرد در‌مي‌آيد. كناره‌‌هاي تصوير وضوح ندارند و نور صحنه‌ها به طور متوسط پايين‌تر از يك فيلم عادي است، اما همۀ اين‌ها در اثر فراموش نشدني هرتزوك قابل بخشش است، چرا كه ما در يك غار به سر مي‌بريم.