Sunday 29 May 2011

Best Film Jazz Scores#10

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش دهم

دایره سرخ (ژان پیر ملویل، 1970)  اریک دمارسان

ملویل شاید تنها کارگردان تاریخ سینما باشد که در تمام فیلم‌هایی که پس از جنگ ساخته – منهای ارتش سایه‌ها - از موسیقی جاز استفاده کرده‌ است و تقريباً در بيشتر فيلم‌‌هاي او – به‌خصوص دایره سرخ - سكانسي از اجراي زنده موسيقي جاز در يك كافه يا كلوب شبانه وجود دارد. موسیقی فیلم ابتدا توسط میشل لگران تصنیف شد، اما اين كار ملويل را راضي نكرد و او از اریک دمارسان خواست تا كاري در حال و هواي آثار جان لوييس، به‌خصوص فيلم دشواري‌ها عليه فردا، انجام دهد. ملويل به درستي مي‌دانست كه دنیای آبی رنگ، سرد و محزون فیلم و چشم اندازهای گل آلود و آپارتمان‌های مدرن فیلم با صدای ویبرافون به نتيجه‌اي كه او مي‌‌خواست خواهند رسيد. موسيقي دمارسان، مینی‌مالیستی و مملو از احساساتی وصف ناپذیر و فرصتي مناسبی برای شنیدن پیانوی ژرژ آروانیتا است.  اين اثر درخشان را هم مثل ساير موسیقی متن‌های ملویل به سختی می‌توان جداگانه شنید، شاید به خاطر استفاده آنها از حداقل ساز و رابطه تنگاتنگی که با تصویر دارند. تقريباً همه جاي فيلم صداي موسيقي بسيار پايين ميكس شده است و بيشتر مثل صدايي است كه از دور دست شنيده مي‌‌شود. بي‌جهت نبود كه ملويل و دمارسان آن را «موسيقي مخفي» مي‌خواندند. ترومپت با ميوت (كه صدا را خفه و زير مي‌‌كند) نواخته مي‌شود و استفاده از ارگ و ويبرافون در حد لحظاتي گذرا، اما از نظر احساسي بي‌نهايت طولاني و گيراست.

تم اصلي فيلم - دمارسان


موسيقي رد شده لگران

Monday 23 May 2011

Best Film Jazz Scores#9

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش نهم

ميكي وان (آرتور پن، 1965)  ادي ساوتِر، استن گِتز
در عنوان‌بندي فيلم نام ساوتر به‌عنوان آهنگساز و گِتز به عنوان «بداهه‌نواز» آمده است، شايد تنها باري كه نام يك موزيسين با اين عنوان در فيلمي ظاهر شده است. ادی ساوتر یک ارکستر کامل جاز با بعضی از بهترین نوازنده‌هایِ این موسیقی به اضافه يك اركستر زهي را در پس‌زمینه کار، برای دادن مسیر درست به بداهه‌نوازي‌هاي گتز نگاه داشته است. موسيقي اين فيلم در واقع ادامه موفقيت آلبوم مشترك گتز و ساوتر در 1961، «فوكوس»، بود كه ساكسفون تنور را با اركستر زهي درآميخته بود و پلي بود بين موسيقي بارتوك و بداهه‌نوازي‌هاي جاز. ميكي وان از نظر روايي فيلمي است بسيار پيچيده، و البته تمام انتظارات پن درباره آن كاملاً برآورده نشده و پيچيدگي گهگاه به اغتشاش تبديل مي‌شود. اما تصوير غمگين و فلاكت زده فيلم از آمريكا در مقايسه با بيشتر فيلم‌هاي سال 1965 بسيار به واقعيت نزديك‌تر است.



به قطعۀ «تمام زندگي ام را در دستان تو گذاشتم» از موسيقي متن ميكي وان گوش كنيد
 

Thursday 19 May 2011

Oh Lily!


POV of Judge Roy Bean eventually meeting his beloved Lily Langtry as he's dying and the image is fading away. Four shots from The Westerner, directed by William Wyler, cinematography by Gregg Toland. 1940.

.

Monday 16 May 2011

Best Film Jazz Scores#8

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش هشتم



از نفس افتاده (ژان لوک گدار، 1959)  مارسیال سولال
انقلابی بزرگ در سینما، به اضافه انقلابی کوچک در موسیقی فیلم. تنها در ده دقيقه اول فيلم بيش از پنج نوع موسيقي شنيده مي‌شود. از موسيقي سينماي تجاري فرانسه، تا مدل ژرژ دلرو‌وار موسيقي موج نو، موسيقي جاز فيلم‌هاي گنگستري ملويل، موسيقي آمريكايي از راديو و بلاخره كاري كه سولال بر اساس شش ساز تصنيف كرده و به جاي دادن زمان‌ طولاني به هرساز، تركيب و اجراهاي كوتاه هرساز را به عنوان همراهي كننده تصاوير پرسكته و منقطع فيلم برگزيده است. توصيف اين كه موسيقي جاز چيست، حتي براي خود موزيسين‌ها هميشه دشوار بوده و معمولاً اين احساس كلي اثر است كه مشخص مي‌كند چقدر به روح جاز نزديك است. با اين نگاه موسيقي سولال، برخلاف ظاهر نامنسجم‌اش، يكي از بزرگ‌ترين همراهي‌هاي موسيقي جاز با تصاوير متحرك است.

به قطعۀ عشق و مرگ از موسيقي سولال براي از نفس افتاده گوش كنيد

Best Film Jazz Scores#7

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش هفت


آخرين تانگو در پاريس (برناردو برتولوچي، 1972)  گاتو باربيري
يكي از بهترين موسيقي متن‌هاي تاريخ سينما كه اگرچه حول ساكسفون تنور باربيري آرژانتيني‌تبار شكل گرفته، اما مديون اركستراسيون بي‌نظير اليور نلسون نيز هست كه تم‌هاي جاز، تانگو و موسيقي كلاسيك را با هم تلفيق كرده است. تأثير لالو شيفرين، استاد باربيري كه در سال‌هاي نوجواني‌اش در آرژانتين در اركستر جاز او كار مي‌كرد، مسلم است.

دو بخش از موسيقي فيلم كه يكي نخستين بخشي كه مي شنويد تيتراژ فيلم است

Wednesday 11 May 2011

Best Film Jazz Scores#6

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش ششم

چاقو در آب (رومن پولانسكي، 1962)  كريستف كومِدا
كومِدا، آهنگسازي بزرگ و پيانيستي قابل، مهم‌ترين چهره موسيقي جاز مدرن در اروپاي شرقي و يكي از همكاران نزديك پولانسكي بود كه مرگ زودهنگامش - در همان سالي كه زن پولانسكي كشته شد - به همكاري درخشان آن دو خاتمه داد. موسيقي اين فيلم براي كوارتت نوشته شده و ساكسفون تنور نوازنده سوئدي، برت روزِن‌گِرن، همراهي كننده كومداست. او از كارهايي كه نوشتن‌شان را از سال 1957 آغاز كرده بود، در تكميل موسيقي چاقو در آب استفاده كرد و بعضي از آن‌ها با اجراهايي پخته‌تر در شاهكار او، آلبوم «آستيگماتيك» (1965)، ظاهر شدند كه براي بسياري از موسيقي دوستان يكي از نقاط غايي جاز مدرن اروپايي است. موسيقي چاقو در آب غريب و متهورانه است و با آن كه فضايي محزون را تداعي مي‌كند، سويينگ و تحرك شاداب كنندۀ آن به هيچ وجه از نظر دور نمانده است. تأثير جان كل‌تِرِين بر تك‌نوازي‌هاي ساكسوفون تنور يكي از نكاتي است كه حالا بيش‌تر از هر زماني قابل لمس است.

به قطعه اي از موسيقي كومدا براي فيلم گوش كنيد