Wednesday 13 July 2011

Best Film Jazz Scores#24

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش بيست و چهارم


عليه فردا (رابرت وايز، 1959)  جان لوييس

داستان سرقت بانک توسط عده‌ای آدم ناجور و به آخرخط رسیده که مطالعه‌ای در تعصب نژادی و تنهایی سفید و سیاه در سیستمی است که هر دو را برده‌وار به کار می‌گیرد. با دیدن این فیلم‌نوآر روانکاوانۀ رابرت وایز، تجدیدنظر در احوال او، که صرفاً با برچسب «صنعتگر توانا»، و نه «هنرمند»، شناخته شده ضروری می‌شود و او نشان مي‌دهد كه شایستگی هر دو عنوان را دارد. ناجورها نمونه‌ای زیبا از تمرکز موسیقی بر پیانو و ویبرافون، به جای سازهای بادی، است. لوییس برای معرفی شخصیت هری بلافونته از ویبرافون و برای رابرت رایان از پیانو استفاده می‌کند. البته سازهای بادی نیز با تنوع تمام در فیلم به کار رفته‌اند و با نت‌های زیر و صدای جیغ مانندشان به خلق فضای تهدیدآمیز شهر کمک کرده‌اند. حتي فرنچ هورن (نوعی ساز بادی بسیار نادر در ترکیب بندی موسیقی جاز) با صدای بم و خفه‌اش صورت دیگری از شهر را به نمایش می‌گذارد. پیانویی که در فیلم می‌شنوید، به جز بخشی که اجرای خود جان لوییس است، باقی توسط بیل اِوَنز نواخته شده. نوازندگان سازهای دیگر مربوط به گروه مدرن جَز کوارتت‌اند که یکی از گروه‌های پیشگام ترکیب جاز با موسیقی مجلسی محسوب مي‌شد و تم اصلي اين فيلم را به عنوان بخشي ثابت از رپرتوآرشان بارها در كنسرت‌ها اجرا كرده‌اند. موسيقي اين فيلم جايي در بالاي فهرست بهترين‌هاي تاريخ سينما قرار دارد، هم به خاطر ارزش‌هاي خودش و هم به خاطر تأثير ژرفي كه بر موسيقي فيلم‌هاي جنايي در تمام جهان، به‌خصوص فرانسه و فيلم‌هاي ژان پير ملويل، گذاشت. لوييس با اين فيلم ويبرافون را به عنوان ساز رسمي سينماي جنايي مدرن تثبيت كرد.

به قطعۀ «عليه فردا»، يكي از چند تصنيف جان لوييس براي فيلم گوش كنيد



Monday 11 July 2011

Best Film Jazz Scores#23

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش بيست و سوم


آلفي (لوييس گيلبرت، 1965)  ساني راولينز

آلفی فیلم فوق‌العاده‌ای نیست، اما با نوآوری‌های متعدد در روایت (بیشتر فیلم مایکل کین رو به دوربین حرف می‌زند)، بازی‌ها و فیلم‌برداری درجه یک و مهم‌تر از همه موسيقي يكي از غول‌هاي ساكسفون تنور، ساني راولينز، حتی روی بیننده امروزی هم تأثیر خواهد گذاشت. موسيقي راولينز، كه با همراهي بعضي از بهترين موزيسن‌هاي جاز بريتانيايي، تابي هِيز و رانی اسکات ضبط شده، بعدي تازه به فيلم داده است. با آن که فیلم در استفاده از موسیقی خسّت به خرج داده و هیچ قطعه‌ای را کامل استفاده نکرده، اما راولینز این فیلم را مثل پیاده روی زیر باران، با کسی که دوستش داری، به تجربه‌ای فراموش نشدنی بدل کرده است. در فیلم چند سولوی پیانوی زیبا از استن تریسی خواهید شنید و اوست که در سه روز ضبط موسیقی این فیلم در انگلستان، براي تصنیف تم‌های اصلی به راولینز کمک کرده است. ما «تم آلفي» را در فيلم مجموعاً بيشتر از دو سه دقيقه نمي‌شنويم، اما اجراي اصلي و كامل راولينز (پايين) در آلبوم موسيقي متن فيلم نزديك به ده دقيقه طول مي‌كشد و نمي‌توان نام ديگري جز شاهكار روي آن گذاشت.
به تم «آلفي» با اجراي ساني راولينز گوش كنيد

Saturday 9 July 2011

Best Film Jazz Scores#22

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش بيست و دوم

بـِرد (كلينت ايستوود، 1988)  لني نيهاوس

کاری معجزه‌آسا از ایستوود که اصرار داشت حتماً کارهای خود چارلی پارکر، که فیلم بیوگرافی زندگی تلخ اما سراسر آفرینش اوست، در فیلم استفاده شود. اما بیشتر این کارها مونو ضبط شده و برای فیلمی امروزی کیفیت صدای قابل قبولی ندارند. ایستوود با کمک بیوۀ پارکر و راهنمایی‌های یارغار ِ پارکر، دیزی گیلسپی، به بعضی از کارهای خصوص او دست پیدا کرد و با تکنولوژی مدرن بخش ساکسفون آلتو را از آن‌ها جدا کرد و از لنی نیهاوس خواست تا سازهای دیگر را به آن اضافه کند. بعضی جاها که افتی در کیفیت موسیقی ضبط شده پارکر وجود داشت، این خود نیهاوس است که شکاف‌هاي آلتو را پر كرده و موسیقی پارکر را برای تماشاگر امروز زنده نگه مي‌دارد.

به قطعۀ «لورا» از موسيقي متن برد گوش كنيد


Best Film Jazz Scores#21

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش بيست و يكم

 
بلوز پيت كِلي (جك وب، 1955) ري هيندورف

یک شاهکار کوچک فراموش شده با هزار نکته باریک‌تر از مو. اگر دشیل هَمِت روزی رمانی می‌نوشت که در دنیای جاز می‌گذشت احتمالاً چیزی شبیه به این فیلم از کار درمی‌آمد که در آن جک وب نه تنها کارگردان فیلم بلکه بازیگر نقش اصلی نیز هست. او یک نوازنده کورنِت و رهبر یک گروه موسیقی جاز در دهه 1920 است که باید هم سرش به کار خودش باشد و گروهش را هدایت کند و هم با گنگستری محلی، با بازی ادموند اوبراین، که حرفه‌اش باج‌گیری است سروکله بزند. پگی لی در نقش محبوب گنگستر در گروه او آواز می‌خواند و جنت لی، در نقش یکی از بانوان ِ مرفه عصرجاز، مثل قناری در تمام فیلم از این ور به آن ور می‌پرد و شکافي در پوسته نفوذناپذیر جک وب سرسخت و پاکباخته ایجاد می‌کند. اگر از دیدن لی ماروین در نقش نوازنده کلارینت خنده‌تان نگیرد، از بازی مثل همیشه عالی او حض خواهید برد. همه چیز در این فیلم از بازی‌ها و فیلم‌برداری رنگی و اسکوپ هال راسن تا طراحی صحنه هارپر گاف ورای حد انتظار است. از آن بالاتر نقشی است که بانو الا فیتزجرالد بازی می کند و آواز «حنای سنگدل» را می‌خواند. تنظیم قطعات جاز را مَتی مَتلاک انجام داده و این دیک کت‌کارت است که تک نوازی‌های وب را به جای او ضبط کرده. در انتها این فیلم‌های B و فیلم‌های جامانده در صندوق خانه تاریخ سینمایند که پیروز می‌شوند.


   الا فيتزجرالد آهنگ «حناي سنگدل» را در كافه اي كه پشتش قمارخانه اي پنهان است اجرا مي كند



 سكانسي از فيلم كه جك وب (كارگردان و ستاره فيلم) كورنت مي زند و لي ماروين كلارينت

Thursday 7 July 2011

Best Film Jazz Scores#20

بهترين موسيقي هاي متن جاز تاريخ سينما، بخش بيستم

داستان بني گودمن (ولنتاين ديويس، 1955) بني گودمن و هنري منچيني

شايد بهترين موسيقي متن سويينگ تاريخ سينما براي يكي از درخشان‌ترين فيلم‌هاي بيوگرافيكي كه تا به‌حال ساخته شده. سي‌دي موسيقي متن فيلم پنج قطعه اضافه دارد و تمام 13 كار اركستر بزرگ بني براي فيلم، به اضافه شش قطعه‌اي كه كوئنتيت او با همراهي ليونل همپتون اجراء كرده‌اند را در خود گنجانده است. نكته جالب توجه اين كار برتري تک‌نوازی‌های ترومپت (با اجراهاي روبي بِرَف و هري جيمز) نسبت به تک‌نوازی‌های خود گودمن در ساز كلارينت است.

به قطعۀ «سينگ، سينگ، سينگ» نوشتۀ لويي پريما و تنظيم شده براي فيلم گوش كنيد