Wednesday, 30 March 2016
Wednesday, 16 March 2016
10 Best Documentaries of 2015
ده مستند برگزيدۀ سال 2015
احسان خوش‌بخت
سال ميلادي گذشته سال مهمي براي سينماي مستند بود، چون تقريباً بيش‌تر فستيوال‌هاي
ردۀ الف اروپايي حداقل يك مستند در بخش مسابقه داشتند. اما مهم‌تر اين كه اين
مستندها آثاري‌اند كه بر خلاف بسياري از فيلم‌هاي داستاني نمايش داده شده در طي
سال بار سياسي مستقيمي دارند كه در تقابل با سينماي عقيم تجاري قرار مي‌گيرد. اين
ده انتخاب، از بين آن آثاري‌اند كه در فستيوال‌ها يا در اكران‌هاي عمومي در اروپا
به نمايش درآمده‌اند:
10
نشنال گالري (فردريك وايزمن؛ فرانسه/آمريكا/بريتانيا)
اين مطالعه درخشانِ موزۀ نشنال گالري در لندن در ردۀ فيلم‌هاي «هنرهاي
اروپايي» وايزمن جا مي‌گيرد (كه آثار پيشين آن فيلم‌هاي مثل رقص و كريزي
هورس هستند) و در آن از خود كلكسيون عظيم موزه تا نحوۀ قاب گرفتن و مرمت
كردنشان با چنان جزيياتي نمايش داده مي‌شود كه از تماشاي بتمن عليه سوپرمن غافل‌گيركننده‌تر
است. صبر و دقت وايزمن مثل يكي از آن نقاش‌هاي منظر قرن هجدهمي است كه ماه‌ها را
به مطالعه يك منظر و سپس ثبت آن روي بوم مي‌گذراند.
Wednesday, 2 March 2016
Mise en Scène and Film Style: From Classical Hollywood to New Media Art
ميزانسن و سبك فيلم: از هاليوود عصر كلاسيك تا هنر رسانه‌هاي
نو
نويسنده: اِدريان مارتين؛ انتشارات Palgrave
در پاسخ به يك ابهام تاريخي
يوسف سعيد
از هم جدا كردن عناصر سازندۀ اصطلاحي مثل ميزانسن كه اين‌قدر ابهام درباره‌اش
وجود دارد كار چندان ساده‌اي نيست. همان‌طور كه يكي از فصل‌هاي كتاب تازۀ ادريان
مارتين عنوان مي‌كند، اين اصطلاح در طي سال‌ها تبديل شده به چيزي كه مي‌تواند هر
معنايي داشته باشد و در عين حال مويد هيچ معنايي نباشد. در حيني كه مارتين تعريف
پيچيده خودش را از ميزانسن بسط مي‌دهد، به روش‌هايي اشاره مي‌كند كه در آن آثار
صوتي/بصري (فيلم يا غير فيلم) مي‌توانند با نگاهي تازه بررسي شوند و در آن چرايي
ارزش‌هاي يك اثر و همين‌طور دريافت‌ها و احساساتي كه اين آثار در ما برانگيخته‌اند
بيش‌تر آشكار شود. اين‌ها احساسات و جزيياتي هستند كه زبان قراردادي نقد فيلم
عموماً از تحليلشان عاجز است. مارتين در راه رسيدن به اين هدف به كاربردهاي مختلف
ميزانسن در ادبيات سينمايي در دهه‌هاي گذشته اشاره مي‌كند و روي واكنش‌هاي متعدد
منتقدان و فيلمسازان به دگرگوني‌هاي سبك سينما و امكانات فني تازه در توليد آثار
صوتي/بصري انگشت مي‌گذارد.
Monday, 29 February 2016
Best Film Books of 2015
منتشر شده در ماهنامه 24،
شمارۀ اسفند 1394.
كتاب‌هاي سينمايي برگزيدۀ سال 2015
احسان خوش‌بخت
سيل كتاب‌هاي سينمايي انگليسي سرازير شده از سوي ناشران دانشگاهي و عمومي مي‌تواند
هر خواننده‌اي را در خود غرق كند. اما كمي دقت و تأمل واقعيتي نه چندان اميدبخش را
برجسته مي‌كند: بخش عمده‌اي از كتاب‌هاي دانشگاهي تزهاي دكتراي بي‌روحِ نويسندگاني
هستند كه فيلم‌ها برايشان چيزي است در حد نوار ميكروفيلم روزنامه‌هاي قديمي و نه
يك هنر كامل. از آن سو ناشران عمومي هم هنوز علاقه دارند روي پروژه‌هاي بي‌خطر مثل
كتاب‌هايي دربارۀ مريلين مونرو، ديويد لينچ و جيمز باند سرمايه‌گذاري كنند.
من سعي كرده‌ام انتخاب‌هاي محدودم را متوجه جريان سومي بكنم كه در آن سينماها
و كارگردان‌هايي مورد توجه قرار گرفته‌اند كه هميشه مستحق بررسي جدي بوده‌اند، اما
تا به حال به دلايل متعدد (عمدتاً جهل و تنبلي) ناديده گرفته شده بودند. به جز اين
چند عنوان، كتاب سينمايي محبوب من در سال گذشته ميلادي، كار تازۀ آدريان مارتين، ميزانسن
و سبكِ فيلم، بود، پيوندي بين عشق به سينما با بررسي موشكافانه آكادميك كه در
بخشي جداگانه و با يادداشت مفصل‌تر همكارم يوسف سعيد معرفي شده است. اميدوارم در
آينده نزديك بتوانم بررسي جامع‌تري از اين كتاب ارائه كنم.
Sunday, 21 February 2016
Gallery: The Departed, 2015
VIEW AND READ HERE
Saturday, 9 January 2016
Tales from Iranian New Wave in Helsinki
 |
| Downpour (Bahram Beizai, 1972) |
This a slightly revised, expanded version of the mini retrospective I had curated for Il Cinema Ritrovato in Bologna. This edition will feature Bologna's own restoration work, Downpour [Ragbaar] as well as all the once banned documentaries by Kamran Shirdel which are among the most compelling examples of the 60s militant cinema.
For the full line up, as well as my introductory essay (in Finnish and English) please visit the official website of the Orion Cinema, here. The films will be playing with English subtitles which means non-Finish or Farsi speakers can attend.
Thursday, 31 December 2015
Fantasy Double Feature of 2015 (for Notebook's 8th Writers Poll)
NEW: Ella Maillart: Double Journey (Antonio Bigini, Mariann Lewinsky, 2015)
SLIGHTLY OLD: Jag stannar tiden (Gunilla Bresky, 2014)
VERY OLD: Casting Ella Maillart (Jean Grémillon, 1926) [short]
Though the terms “double journey” appears only in the title of one of the main two films, they both are cinematic double journeys. They exist because someone has undertaken a difficult trip, filmed it, and now a contemporary filmmaker can put the fragments of the past together and reconstruct not only the journey but also a lost cinema.
Though the terms “double journey” appears only in the title of one of the main two films, they both are cinematic double journeys. They exist because someone has undertaken a difficult trip, filmed it, and now a contemporary filmmaker can put the fragments of the past together and reconstruct not only the journey but also a lost cinema.
One
traveler is Swiss, the other, a Russian. The Swiss Ella Maillart
(1903-1997) drove her Ford car (accompanied by Annemarie Schwarzenbach)
all the way from Geneva to Iran and Afghanistan, documenting on film and
photograph various stages of the trip. The Russian war cinematographer
Vladislav Mikosha (1909-2004), filmed the atrocities during the war
(most of which were deemed too distressful to be used in propaganda
newsreels), and as a part of The American-Russian Cultural Association
made a trip to Hollywood where he dance with Hedy Lamarr.
Both
films are about using cinema as means of leaving the troubled world
behind and escaping to a new safe zone. Yet, both stories are
reminiscing of post-digital filmmaking, where film footage, text and
travel (to film festivals?) come into the service of the
adventurer/narrator.
Jag stannar tiden is more about the Second World War, though Double Journey
is also dealing with it from afar where the war appears in the form of
news pieces and speculations in Maillart’s diary book. Nevertheless,
they both are conceived as visual diaries. In Ella Maillart’s case, the
diary is used as the map/script of the journey/film by Lewinsky/Bigini.
Mikosha’s diary is arguably more elaborate and detailed. He is not
allowed to film while on a mission in London, so text is the only means
of picturing an ordinary night in the life of Londoners when they keep
watching an Ingrid Bergman film under the blitz. The cinema screen
trembles throughout the screening, as if Ingrid Bergman, thousands of
miles away shooting For Whom the Bell Tolls, is trembling in fear for Europe. Later on, Mikosha tells that story to Bergman herself and she cries.
Regarding
things that cannot be filmed, Maillart remains more clandestine and
when she’s not allowed to film something, it doesn’t mean that she
wouldn’t do so. That’s how in the middle of the film I caught a glimpse
of my hometown in color. Most probably the first color footage of
Mashhad, Iran in film history, Maillart secretly films the Holly Shrine
of Imam Reza and its golden dome.
Between the two films, one
can be given the chance to observe Ella Maillart in person, as
documented by Jean Grémillon’s camera. Casting Ella Maillart
lasts for two minutes and is nothing short of a painted portrait. Hence,
one can see the whole programme as an investigation into various
landscapes of the soul, when the outer world is a projection of what the
traveler feels or wants to feel inside.
Friday, 18 December 2015
How the West Was Won? With A Movie Camera
مقدمه بر فيلم‌هاي وسترن انتخابي‌ام براي سينماتك موزه هنرهاي معاصر تهران.
منتشر شده در كاتالوگ سينماتك.
حماسه‌ها و مرثيه‌هاي غرب قديم: چهرۀ ديگري از سينماي وسترن
اين برنامه ده فيلمه ستايش و مرور ژانري است كه به خاطر نشانه‌هاي بصري و
قراردادهاي آشنا و مقبولش شايد مشهورترين ژانر تاريخ سينما باشد.
فيلم‌هاي وسترن كه تقريباً با فراز و فرودهاي معمول در محبوبيت و
اهميت‌شان از همان آغاز تاريخ سينما تا امروز ساخته شده‌اند از نظر روايي شخصيت‌ها،
موقعيت‌ها و پلات‌هايي قابل پيش‌بيني دارند كه گذر زمان تأثير اندكي بر آن‌ها
گذاشته است. شايد بزرگ‌ترين تناقض ژانر در همين جا نهفته باشد كه با وجود مقاومت
در برابر تغيير، وسترن براي مدتي بسيار طولاني طراوت و محبوبيت و قدرت سينمايي‌اش
را حفظ كرد.
بيش‌تر وسترن‌ها درام‌شان را از درگيري آدم يا آدم‌هاي خوب (كلانتر،
كابوي) با آدم يا آدم‌هاي بد (ياغي، راهزن، آدم‌كش) در پس‌زمينه‌اي از نزاع بين
آزادي و سرمايه‌داري (گله‌داري، راه‌آهن، استخراج نفت، بانك‌داري) و تقابل تمدن و
عناصر «نامتمدن» (سرخ‌پوستان، راهزنان، مكزيكي‌ها طلاجويان، ماجراجويان) مي‌سازند.
در وسترنْ عنصرِ تكرار فراوان است، اما تكرار در وسترن نه از روي
محدوديت‌هاي تحميل شده توسط ژانر، بلكه انتخابي آزاد و آگاهانه براي بازي با نشانه‌هايي
به شدت منعطف است. اين نشانه‌ها مي‌توانند در هر دوره تعابيري معاصر پيدا كنند، به
روز شوند و تابع مفاهيم عصري باشند كه فيلم در آن ساخته شده است.
Subscribe to:
Posts (Atom)