Friday, 8 April 2016

The Contemporary Iranian Cinema, a Course in Cambridge


With every possible international award harvested within the last two decades, Iranian cinema remains one of the most richly complex and remarkably innovative national cinemas in the world, even if its stories tend to be deceptively simple. It’s a cinema of subtle, often symbolic and humanist observations which manages to marry poetry and politics.

The CONTEMPORARY IRANIAN CINEMA is a day-long course, offering both general history and close analysis of a wide range of Iranian films, from state-sponsored industry to lively underground scene. Accompanied by an abundance of film clips, the course will tackle on keys subjects such as narrative styles of Iranian cinema, genres, women’s cinema, and documentary films. Focusing on both the prominent figures and the younger and emerging talents, the course goes beyond the geographical borders and traces Iranian cinema in exile or in international co-productions which are becoming part of the new identity of Iranian films.

It was only last year that Jafar Panahai’s Taxi Tehran, shot entirely with a small digital camera fixed on a taxi’s dashboard, won the Golden Bear at the Berlin Film Festival, a prize given to a filmmaker who was not even allowed to make a new film. But why Taxi and similar Iranian films have been so successful? The course is a journey through Iranian art, culture and recent history to answer that question.

BOOK HERE.

Wednesday, 16 March 2016

10 Best Documentaries of 2015


 ده مستند برگزيدۀ سال 2015
احسان خوش‌بخت

سال ميلادي گذشته سال مهمي براي سينماي مستند بود، چون تقريباً بيش‌تر فستيوال‌هاي ردۀ الف اروپايي حداقل يك مستند در بخش مسابقه داشتند. اما مهم‌تر اين كه اين مستندها آثاري‌اند كه بر خلاف بسياري از فيلم‌هاي داستاني نمايش داده شده در طي سال بار سياسي مستقيمي دارند كه در تقابل با سينماي عقيم تجاري قرار مي‌گيرد. اين ده انتخاب، از بين آن آثاري‌اند كه در فستيوال‌ها يا در اكران‌هاي عمومي در اروپا به نمايش درآمده‌اند:

10
نشنال گالري (فردريك وايزمن؛ فرانسه/آمريكا/بريتانيا)
اين مطالعه درخشانِ موزۀ نشنال گالري در لندن در ردۀ فيلم‌هاي «هنرهاي اروپايي» وايزمن جا مي‌گيرد (كه آثار پيشين آن فيلم‌هاي مثل رقص و كريزي هورس هستند) و در آن از خود كلكسيون عظيم موزه تا نحوۀ قاب گرفتن و مرمت كردنشان با چنان جزيياتي نمايش داده مي‌شود كه از تماشاي بتمن عليه سوپرمن غافل‌گيركننده‌تر است. صبر و دقت وايزمن مثل يكي از آن نقاش‌هاي منظر قرن هجدهمي است كه ماه‌ها را به مطالعه يك منظر و سپس ثبت آن روي بوم مي‌گذراند.

Wednesday, 2 March 2016

Mise en Scène and Film Style: From Classical Hollywood to New Media Art


Mise en Scène and Film Style: From Classical Hollywood to New Media Art
ميزانسن و سبك فيلم: از هاليوود عصر كلاسيك تا هنر رسانه‌هاي نو
نويسنده: اِدريان مارتين؛ انتشارات Palgrave

در پاسخ به يك ابهام تاريخي
يوسف سعيد

از هم جدا كردن عناصر سازندۀ اصطلاحي مثل ميزانسن كه اين‌قدر ابهام درباره‌اش وجود دارد كار چندان ساده‌اي نيست. همان‌طور كه يكي از فصل‌هاي كتاب تازۀ ادريان مارتين عنوان مي‌كند، اين اصطلاح در طي سال‌ها تبديل شده به چيزي كه مي‌تواند هر معنايي داشته باشد و در عين حال مويد هيچ معنايي نباشد. در حيني كه مارتين تعريف پيچيده خودش را از ميزانسن بسط مي‌دهد، به روش‌هايي اشاره مي‌كند كه در آن آثار صوتي/بصري (فيلم يا غير فيلم) مي‌توانند با نگاهي تازه بررسي شوند و در آن چرايي ارزش‌هاي يك اثر و همين‌طور دريافت‌ها و احساساتي كه اين آثار در ما برانگيخته‌اند بيش‌تر آشكار شود. اين‌ها احساسات و جزيياتي هستند كه زبان قراردادي نقد فيلم عموماً از تحليلشان عاجز است. مارتين در راه رسيدن به اين هدف به كاربردهاي مختلف ميزانسن در ادبيات سينمايي در دهه‌هاي گذشته اشاره مي‌كند و روي واكنش‌هاي متعدد منتقدان و فيلمسازان به دگرگوني‌هاي سبك سينما و امكانات فني تازه در توليد آثار صوتي/بصري انگشت مي‌گذارد.

Monday, 29 February 2016

Best Film Books of 2015


منتشر شده در ماهنامه 24، شمارۀ اسفند 1394.

كتاب‌هاي سينمايي برگزيدۀ سال 2015
احسان خوش‌بخت

سيل كتاب‌هاي سينمايي انگليسي سرازير شده از سوي ناشران دانشگاهي و عمومي مي‌تواند هر خواننده‌اي را در خود غرق كند. اما كمي دقت و تأمل واقعيتي نه چندان اميدبخش را برجسته مي‌كند: بخش عمده‌اي از كتاب‌هاي دانشگاهي تزهاي دكتراي بي‌روحِ نويسندگاني هستند كه فيلم‌ها برايشان چيزي است در حد نوار ميكروفيلم روزنامه‌هاي قديمي و نه يك هنر كامل. از آن سو ناشران عمومي هم هنوز علاقه دارند روي پروژه‌هاي بي‌خطر مثل كتاب‌هايي دربارۀ مريلين مونرو، ديويد لينچ و جيمز باند سرمايه‌گذاري كنند.
من سعي كرده‌ام انتخاب‌هاي محدودم را متوجه جريان سومي بكنم كه در آن سينماها و كارگردان‌هايي مورد توجه قرار گرفته‌اند كه هميشه مستحق بررسي جدي بوده‌اند، اما تا به حال به دلايل متعدد (عمدتاً جهل و تنبلي) ناديده گرفته شده بودند. به جز اين چند عنوان، كتاب سينمايي محبوب من در سال گذشته ميلادي، كار تازۀ آدريان مارتين، ميزانسن و سبكِ فيلم، بود، پيوندي بين عشق به سينما با بررسي موشكافانه آكادميك كه در بخشي جداگانه و با يادداشت مفصل‌تر همكارم يوسف سعيد معرفي شده است. اميدوارم در آينده نزديك بتوانم بررسي جامع‌تري از اين كتاب ارائه كنم.

Sunday, 21 February 2016

Gallery: The Departed, 2015

A visual homage to some of the key figures in film who passed away in 2015, to accompany the roll-call in our March 2016 issue. Story by Ehsan Khoshbakht, art by Naiel Ibarrola.

VIEW AND READ HERE

Saturday, 9 January 2016

Tales from Iranian New Wave in Helsinki

Downpour (Bahram Beizai, 1972)
A Simple Event: Tales from Iranian New Wave Cinema will be running at Helsinki's Cinematheque from February 2 to 20, featuring films by Farrokh Ghaffari, Kamran Shirdel, Dariush Mehrjui, Sohrab Shahid Saless and Bahram Beizai.

This a slightly revised, expanded version of the mini retrospective I had curated for Il Cinema Ritrovato in Bologna. This edition will feature Bologna's own restoration work, Downpour [Ragbaar] as well as all the once banned documentaries by Kamran Shirdel which are among the most compelling examples of the 60s militant cinema.

For the full line up, as well as my introductory essay (in Finnish and English) please visit the official website of the Orion Cinema, here. The films will be playing with English subtitles which means non-Finish or Farsi speakers can attend.

Thursday, 31 December 2015

Fantasy Double Feature of 2015 (for Notebook's 8th Writers Poll)


NEW: Ella Maillart: Double Journey (Antonio Bigini, Mariann Lewinsky, 2015)
SLIGHTLY OLD: Jag stannar tiden (Gunilla Bresky, 2014)
VERY OLD: Casting Ella Maillart (Jean Grémillon, 1926) [short]

Though the terms “double journey” appears only in the title of one of the main two films, they both are cinematic double journeys. They exist because someone has undertaken a difficult trip, filmed it, and now a contemporary filmmaker can put the fragments of the past together and reconstruct not only the journey but also a lost cinema.

One traveler is Swiss, the other, a Russian. The Swiss Ella Maillart (1903-1997) drove her Ford car (accompanied by Annemarie Schwarzenbach) all the way from Geneva to Iran and Afghanistan, documenting on film and photograph various stages of the trip. The Russian war cinematographer Vladislav Mikosha (1909-2004), filmed the atrocities during the war (most of which were deemed too distressful to be used in propaganda newsreels), and as a part of The American-Russian Cultural Association made a trip to Hollywood where he dance with Hedy Lamarr.

Both films are about using cinema as means of leaving the troubled world behind and escaping to a new safe zone. Yet, both stories are reminiscing of post-digital filmmaking, where film footage, text and travel (to film festivals?) come into the service of the adventurer/narrator.

Jag stannar tiden is more about the Second World War, though Double Journey is also dealing with it from afar where the war appears in the form of news pieces and speculations in Maillart’s diary book. Nevertheless, they both are conceived as visual diaries. In Ella Maillart’s case, the diary is used as the map/script of the journey/film by Lewinsky/Bigini. Mikosha’s diary is arguably more elaborate and detailed. He is not allowed to film while on a mission in London, so text is the only means of picturing an ordinary night in the life of Londoners when they keep watching an Ingrid Bergman film under the blitz. The cinema screen trembles throughout the screening, as if Ingrid Bergman, thousands of miles away shooting For Whom the Bell Tolls, is trembling in fear for Europe. Later on, Mikosha tells that story to Bergman herself and she cries.

Regarding things that cannot be filmed, Maillart remains more clandestine and when she’s not allowed to film something, it doesn’t mean that she wouldn’t do so. That’s how in the middle of the film I caught a glimpse of my hometown in color. Most probably the first color footage of Mashhad, Iran in film history, Maillart secretly films the Holly Shrine of Imam Reza and its golden dome.

Between the two films, one can be given the chance to observe Ella Maillart in person, as documented by Jean Grémillon’s camera. Casting Ella Maillart lasts for two minutes and is nothing short of a painted portrait. Hence, one can see the whole programme as an investigation into various landscapes of the soul, when the outer world is a projection of what the traveler feels or wants to feel inside.

Friday, 18 December 2015

How the West Was Won? With A Movie Camera

مقدمه بر فيلم‌هاي وسترن انتخابي‌ام براي سينماتك موزه هنرهاي معاصر تهران. منتشر شده در كاتالوگ سينماتك.

حماسه‌ها و مرثيه‌هاي غرب قديم: چهرۀ ديگري از سينماي وسترن

اين برنامه ده فيلمه ستايش و مرور ژانري است كه به خاطر نشانه‌هاي بصري و قراردادهاي آشنا و مقبولش شايد مشهورترين ژانر تاريخ سينما باشد.
فيلم‌هاي وسترن كه تقريباً با فراز و فرودهاي معمول در محبوبيت و اهميت‌شان از همان آغاز تاريخ سينما تا امروز ساخته شده‌اند از نظر روايي شخصيت‌ها، موقعيت‌ها و پلات‌هايي قابل پيش‌بيني دارند كه گذر زمان تأثير اندكي بر آن‌ها گذاشته است. شايد بزرگ‌ترين تناقض ژانر در همين جا نهفته باشد كه با وجود مقاومت در برابر تغيير، وسترن براي مدتي بسيار طولاني طراوت و محبوبيت و قدرت سينمايي‌اش را حفظ كرد.
بيش‌تر وسترن‌ها درام‌شان را از درگيري آدم يا آدم‌هاي خوب (كلانتر، كابوي) با آدم يا آدم‌هاي بد (ياغي، راهزن، آدم‌كش) در پس‌زمينه‌اي از نزاع بين آزادي و سرمايه‌داري (گله‌داري، راه‌آهن، استخراج نفت، بانك‌داري) و تقابل تمدن و عناصر «نامتمدن» (سرخ‌پوستان، راهزنان، مكزيكي‌ها طلاجويان، ماجراجويان) مي‌سازند.
در وسترنْ عنصرِ تكرار فراوان است، اما تكرار در وسترن نه از روي محدوديت‌هاي تحميل شده توسط ژانر، بلكه انتخابي آزاد و آگاهانه براي بازي با نشانه‌هايي به شدت منعطف است. اين نشانه‌ها مي‌توانند در هر دوره تعابيري معاصر پيدا كنند، به روز ‌شوند و تابع مفاهيم عصري باشند كه فيلم در آن ساخته شده است.