photo: Ehsan Khoshbakht |
اولين مقاله از بخش فعلاً متوقف شدۀ «قطارهاي شبانه» كه براي ماهنامه 24 دربارۀ
فيلم ديدن در قرن بيست و يكم نوشتم. موضوع اين صفحه، گزارشها و يادداشتهايي
دربارۀ تدوام فرهنگ سينما در هزارۀ سوم و صور تازۀ آن است كه امكاناتِ بيشتري را
در اختيار ما قرار داده. شرح مشاهدات از مكانها و فضاها، فيلم ديدنها و آدمهايي
است كه كارشان فيلم ديدن و مشاهده كردن است. عنوان در واقع نقل قولي از فرانسوا
تروفوست كه ميگويد «فيلمها مثل قطارهايند، در شب.» اما از آنجا كه حالا مسافركشهاي
خط هفتتير-بازار هم تروفو quote ميكنند به
سختي بتوان آن را عنواني خلاقانه توصيف كرد.
مدياتِك: همۀ فيلمها، همۀ مردم
راههاي دسترسي سينمادوستان و محققان به فيلمها تغييراتي باورنكردني كرده است
كه بيشترش را ميتوان در جهت خير و براي تسهيل رابطۀ ميان تماشاگر و دنياي سينما
دانست. با آنكه عرضۀ فيلمها به روي نوارهاي وياچاس و كمي بعد ديويدي درهاي
زيادي را براي بازبيني آثار سينمايي فراهم كرد، اما همچنان عناوين ارئه شده محدود،
و دسترسي به آنها دشوار بود. درست است كه براي تماشاي فيلمهاي مشهور اورسن ولز
هرگز مشكلي وجود نداشت، اما تصور كنيد براي ديدن داستان جاويد (1968)،
فيلمي كه ولز براي تلويزيون فرانسه ساخت، تنها نسخۀ ديويوي فيلم در ايتاليا
منتشر شده بود، آنهم احتمالاً بدون زيرنويس انگليسي و تازه اگر كسي ميتوانست
نسخهاي از آن را تهيه كند بايد براي مشكل زبان، و در آن اوايل تفاوت بين region هاي مختلف ديويوي در دستگاههاي مختلف ميكرد راه حلي پيدا ميكرد.
حالا با اينترنت فيلمهاي بيشتري را ميتوان ديد و وقت و پول كمتري را هدر داد،
اما باز هم بسياري از فيلمها در هيچ شكل رسمي و غيررسمي قابل رديابي نيستند. تصور
كنيد كه شما به هر دليل – براي نوشتن يك مقاله،
يا از سر عشق به يك كارگردان يا يك موضوع خاص – قصد ديدن مجموعهاي مشخص از فيلمها را داريد. در
اين حال چه بايد كرد؟