Notes on Ways of Seeing [by Guest Blogger]

Ulla von Brandenburg, 8 (from Contour 4th Biannual.2009)

راه‌های دیدن

كتايون يوسفي

1

عبارت «ویدیوی هنرمندان» به دسته کلی و گنگی اطلاق می‌شود که اغلب توسط هنرمندان هنرهای تجسمی ساخته شده و بیشتر در ارتباط با تاریخ هنرهای بصری است تا تاریخ سینما. این فیلم‌ها (که شاید عنوان «فیلم» برایشان چندان مناسب نباشد) در شرایطی غیر از شرایط سالن سینما و بیشتر در فضاهای نمایشگاهی هنر معاصر و یا با حمایت مراکز هنری به نمایش در می‌آیند؛ نمایش آن‌ها الزامات سالن سینما را ندارد (معمولا هر وقت بخواهید می‌توانید وارد سالن/اتاق نمایش شوید و هر مدت زمانی را که تمایل دارید در آن سپری کنید)؛ اغلب، مکانی برای نشستن بینندگان در نظر گرفته نمی‌شود و همین موضوع نشان می‌دهد که انتظار نمی‌رود مدتی بیش از چند دقیقه را به مشاهده بگذرانید. همچنین ممکن است با عناصری دیگر درهم‌آمیخته و تبدیل به چیدمان شود. به هر حال، این مکان‌ها، نمونه یکی از انواع مکان‌ها و شرایط جدیدی هستند که «پرده سینما» در چند دهه گذشته تجربه کرده است. اما نکته جالب این است که کسانی که چشم و حواس خود را با تماشای تاریخ سینما تعلیم داده‌اند، آن دسته از مخاطبین هستند که به سختی با این گونه آثار ارتباط برقرار می‌کنند و خو گرفتن و حتی توجه کردن به این آثار برای یک سینمادوست کاری‌ست بسیار دشوار. مشکل از همان لحظه ورود آغاز می‌شود: «این لحظه، کجای فیلم/ویدیو/تصویر است؟» به عبارتی اول و آخر تصاویر کجاست؟ و موضوع مهم‌تر اینکه، چه چیزی را باید دنبال کند؟ آیا باید روایتی را جستجو کند؟ باید دنبال مهارت‌ها و تردستی‌های «سینمایی» هنرمند باشد؟ آیا موضوع مورد بحث، که در نوشته‌ها و بیانیه نمایشگاه طرح شده را باید پی‌گیری کند؟ از چه دری باید وارد شود تا باب گفتگو با این تصاویر متحرک باز شود؟

November Stairs

Huppert: 5 Favorites

پنج فيلم برگزيدۀ ايزابل هوپر تا زمان نگارش اين مقاله براي ماهنامه 24 (فكر كنم سال 2010) به عقيدۀ من اين‌ها بودند.

ويولت نوزيه (شابرول، 1978) ويولت نوزيه

داستاني بر مبناي ماجراي واقعيِ دختري پاريسي كه در 1933 به خانواده‌اش سم خوراند. دادگاه محاكمه او  به ماجرايي جنجالي بدل شد كه يكي از دلايل آن حمايت سوررئاليست‌ها از دخترك، به‌ خاطر ريشه‌هاي ضدخانوادگي/ضد بورژوايي حركتي بود كه مرتكب شده بود. نگاه فاصله‌گيرانه شابرول، بازسازي دقيق دورۀ تاريخي و مجموعه بازي‌هاي فيلم يكي از غريب‌ترين تصاوير سينمايي از عقده‌هاي سركوب شده و انحطاط پنهان در زير آداب‌داني خرده بورژوازي را خلق كرده‌اند.

Notes on Isabelle Huppert

مروري بر كارنامۀ ايزابل هوپر

سردي بازدارنده و اشتياق مهارنشده

يكي از شگفتي‌هاي سينماي فرانسه اين‌جاست كه همه فيلم‌ها و آدم‌ها ادامۀ جرياني گسترده‌تر و ريشه‌دار در تاريخ سينماي آن كشور به نظر مي‌رسند. همواره نوعي تناسخ در فيلم‌ها و شخصيت‌هاي آن ديده مي‌شود. جايي راه از آرلتي آغاز مي‌شود. بعد ژن مورو جاي او را مي‌گيرد و ادامه همان سنت و آن زنانگي يكي از جسورترين بازيگران زن تاريخ سينما، ايزابل هوپر، را به وجود مي‌آورد.

او كه با وجود بازي در محدودۀ مشخصي از نقش‌ها، هرگز در حال تكرار خود يا ساده گرفتنِ حضورش روي پرده نبوده متولد 1953 در پاريس است. تقريباً تصادفي وارد دنياي بازيگري شده، يعني از زماني كه مادرش اسم او را در كنسرواتوار ورساي نوشت و هوپر به‌عنوان بهترين دانشجوي دورۀ خودش از آن‌جا فارغ‌التحصيل شد و پس از آن يكي دو مدرسه بازيگري ديگر را هم آزمود تا اين كه وارد دنياي تئاتر شد و زير نظر كساني مثل روبر حسين و خواهر خودش، كارولين هوپر (كه بعدها فيلم‌ساز شد و ايزابل را در ارادتمند، شارلوت كارگرداني كرد)، روي صحنه رفت.

Notes on Uncle Jess

After reading Brad Stevens' recent homage to Jesús Franco in Sight & Sound, I write a confessing email to Mr. Stevens, expressing my agreement with him about the new turns in the relation between the spectator and the film/filmmaker, and that how as a result of such drastic shift, a more complicated, and not necessary admiring,  relationship with Jesús Franco can be fully understood and maintained.

Since my early encounter with Franco's world, I was aware of the unhealthy view on women and a comic perversity in whatever he was depicting. What I liked in Franco's longish filmography, and I still do, is the representation of architecture and I've enjoyed being taken to isolated chateaus, spooky castles and flashy modern apartments which turn into vessels of crime and lust. Of course, all the location shoot for Franco was merely a way of completing a film in the state of the low-budgetary and  the lack of elaborate sets, or in many cases, any set at all. The limitation led to an interesting use of a wide range of built spaces. (When shooting a jungle scene, quite abundant in Franco's films, it becomes simply dreadful.)

For instance, take a look at this ultra kitsch architecture from La comtesse perverse (1976). One could see such amazing examples of Mediterranean garbage only in a Franco film, and at best, the man's solemnity in relating the story to this spaces is no less than Michael Mann's or Italian masters'.

On Pegah Ahangarani

Already lionised for her 17 days' detainment for 'security charges' in 2011, the reformist Iranian actor, filmmaker and blogger has now been sentenced to 18 months of imprisonment. Read my full report for Sight & Sound here.

The clip below is from Rakhshan Bani-Etemad's Our Times (2002), Pegah's first political engagement in film:

Film Ads in Iran#29: Burt Lancaster

The Leopard

Dailies#15: Road Trip, Brown to Blue

These photos are taken by me during a road trip in northern Iran, starting from Chalus, near Caspian Sea, driving up the Alborz mountain, and then descending the Haraz toward Tehran. The date is January 7, 2011.

On Bridges-Go-Around (1958)

Bridges-Go-Around (1958), made by one of the forerunner Jazz Film artists of all time, Shirley Clarke, is a short film, or more precisely two shorts in one. Composed of a series of shots from New York bridges, the film, in its first half, is edited and synced with the music of Teo Macero. For the second half, the very same images, as the first half, are repeated, but this time they are accompanied by the electronic music of Louis and Bebe Barron. So Bridges-Go-Around is a film which is played twice, but each projection, thanks to specific effects created by each musical genre, gives a distinctive impression and even the meaning of the images change and assiduously contrast/complete/comment on the other half. 

READ THE COMPLETE ARTICLE AND WATCH THE FILM ON MY JAZZ BLOG

Journey Through Iranian Cinema with Mark Cousins

Last year I made a documentary about Iranian cinema through the refreshing eyes of Mark Cousins. A Journey Through Iranian Cinema with Mark Cousins is a small road movie about Iranian cinema and Mark's multiple journeys to my country that thanks to my good friend Mehrnaz Saeed-Vafa (and John Sinno of Typecast Films) was distributed in North America and recently was shown in two film festivals in Canada (Toronto) and the US (my favorite unvisited city, New Orleans).

Now the good news is that the film will be screened at the University of London's SOAS, on the last day of October, followed by a Q&A with me and Mark (on Skype from Scotland). I'm shy, moody and not a good talker, but I'm sure Mark has many stories to tell from his various trips to Iran and his interviews and films with and about filmmakers such as Abbas Kiarostami, Jafar Panahi, Mohsen and Samira Makhmalbaf and many more.

You would find more information on SOAS' website.

Hope to see you there!

Ehsan