فيلمِ مضاعف، صبر و اندی وارهول
آزمون 32 ميليمتري
تصور من اين است كه تماشاگر سينما به نسبت گذشته صبورتر شده و مبناي اين قضاوت
مقايسهاي است بين آن چه اين روزها ميبينم با آنچه كه به شكل مكتوب از واكنش
تماشاگران سينما نسبت به آثار نامعمول (چه از نظر طول فيلم و چه سوژه آن) در دهههاي
گذشته ثبت شده است. تماشاگر بيتاب در دورههاي مختلف، بسته به سطح اجتماعي و
فرهنگياش، بيعلاقگي به فيلم را با سوت، فرياد، آسيب رساندن به سالن، و گهگاه
حمله به پرده سينما نشان داده است. ژان رنوار هميشه بهانۀ خوبي براي تماشاگر بيحوصله
بوده است. از نمايش رسوايي برانگيز قاعدۀ بازي در شانزهليزه (كه نشان ميدهد
واكنش تند و خشن نسبت به يك فيلم چندان هم به زمينۀ فرهنگي بيننده مربوط نميشود)
كه مردم در سالن سينما روزنامهها را آتش زدند تا نمايش مشهور رودخانۀ او
در تهران - به همت دكتر هوشنگ كاووسي - كه زير سايۀ سنگين پاسبانها، آشوبگران و
صندليپارهكنها به سكوت فرو رفتند و شاهكار رنوار را تا آخر تاب آوردند، تاريخ
پرماجرايي داريم از آشوب در سالن سينما. نكته قابل توجه اين است كه اين حوادث
معمولاً براي سينماي غيرتجاري رخ ميدهد و من هرگز به هيچ خاطرۀ ثبت شدهاي
برنخوردم كه مثلاً تماشاگران در هنگام تماشاي جنگ ستارگان اعتراض كرده
باشند كه اين ديگر چه فيلمي است و صندليها را به اين خاطر درانده باشند.