Friday, 30 April 2021

The Deer Freed — On International Rediscovery of Masoud Kimiai's Classic

The Deer گوزنها

اولین حضور رسمی فیلم گوزن‌ها در صحنۀ بین‌المللی کمی دیر رخ داده، اما برای دیده شدن فیلم‌هایی با اهمیت تاریخیِ گوزن‌ها هرگز دیر نیست.

فستیوال رتردام 2021 در هلند، گوزن‌ها را برای نمایش در بخش Regained فستیوال انتخاب کرده است، فیلمی که به خاطر حوادث سیاسی و اجتماعی‌ای که به طور مستقیم و غیر مستقیم به نمایش این فیلم در ایران گره خورده و محبوبیت کم‌نظیر آن بین تماشاگران و منتقدان ایرانی (در واقع یکی از معدود فیلم‌هایی ایرانی که هر دو دسته دربارۀ آن متفق‌القول‌اند) باید دهه‌ها پیش دوباره کشف می‌شد.

من همیشه دربارۀ شانس موفقیت گوزن‌ها در خارج از ایران تردید داشتم و مطمئن نبودم فیلمی باشد که غیرایرانی‌ها آن را دریابند. نمایش‌های اخیر فیلم و ارزش‌های مسلم آن ثابت کردند که من اشتباه می‌کردم. بازی بهروز وثوقی (یکپژوهشگر و استاد دانشگاه اسپانیایی/بریتانیایی اخیراً بازی وثوقی را بهترین و دقیق‌ترین تصویر اعتیاد در سینما خواند)، فضای خانۀ سید، مضامین سیاسی فیلم و الهام خلاقانه از سینمای آمریکا، به خصوص موج فیلم‌های «دورفیق» از ایری رایدر تا بوچ‌ کسیدی و ساندنس کید، این اثر مسعود کیمیایی را به یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های ایرانی نمایش داده شده در خارج از ایران تبدیل کرده است.

نمایش این فیلم هم‌چنین مهم‌ترین وظیفه‌ای را که در قبال گوزن‌ها داریم یادآور می‌شود: این فیلم باید هرچه زودتر مرمت شود. دلیلی برای به تأخیر انداختن آن وجود ندارد. در فیلم، رقص برهنه یا سکس وجود ندارد. فیلمی است که سرنوشت‌اش پیوندی محکم با مسیر انقلاب ایران دارد. آیا مشکل هم‌چنان بهروز وثوقی است؟ اگر این حدس درست باشد، ایران یکی از معدود کشورهای دنیاست که قصد دارد یکی از بهترین بازی‌های سینمای ملی‌اش را به خاطر مهمانی آخر شبی که بازیگر آن نیم قرن پیش رفته، زنده‌به‌گور کند. آیا 42 سال شکنجۀ دائمی وثوقی در خواب و بیداری کافی نیست؟

Wednesday, 28 April 2021

Playing with Camera: 'Music Films' from Bach to Bob Dylan (2021)

من هم مثل خیلی‌ از فرزندان عصر سینما و تلویزیون، بخش عمده‌ای از تاریخ موسیقی را از طریق تصاویر متحرک و با دیدن نوازندگان و موسیقی‌دانان و خوانندگان در فیلم‌های داستانی و مستند کشف کرده‌ام. بین آواز و ساززدن لویی آرمسترانگ به‌عنوان قطعات ضبط‌شدۀ موسیقی با تصویر ثبت‌شدۀ او در فیلم‌ها، با آن عرق روی پیشانی و چشمان درشت‌شده و زخم روی لبش که حاصل دهه‌ها دمیدن در ترومپت‌ بود، ارتباطی حیاتی وجود داشت. این نه‌فقط برای دیدن کشمکش فیزیکی یک موزیسین با خودش و بدنش و سازش در حین اجرا، بلکه برای دیدن روابط او با بقیۀ موزیسین‌ها بود و اینکه آرمسترانگ چطور فضای پیراموش را می‌بلعد، چطور به طبّال گروه با شوق نگاه می‌کند و نخ می‌دهد یا چه شوخی‌هایی در گوش جک تیگاردن زمزمه می‌کند که ما هرگز نمی‌شنویم. شنیدن کی بود مانند دیدن؟

شاهکارهای مستند دربارۀ موسیقی، مانند جاز در ظهری تابستانی، پشت‌سر را نگاه نکن و مونتری پاپ، هم به درک من از انواع مختلف موسیقی که در آن‌ها شنیده می‌شد (جاز، راک‌اندرول، گاسپل، فولک، راک، موسیقی سنتی هندی) کمک کرده‌اند و هم اطلاعات بی‌اندازه مهمی در خود داشته‌اند دربارۀ ارتباط موسیقی با جوامع و دوره‌های فرهنگی که این آثار موسیقی از آن‌ها برآمدند. هدف این کتاب مطالعۀ هر دو جریان و نقش سینما در ترجمۀ آن به تصویر و چگونگی بازنمایی موسیقی است.

این کتاب حاصل دو دهه نوشتن دربارۀ سینمای موسیقی است و رویکردی تجدیدنظرطلبانه دارد، هم تجدیدنظر در موضوع در مقایسه با آثار مکتوب دیگر و هم تجدیدنظرِ خود این نویسنده در دریافتش از موسیقی که این آخری باعث شد بخش عمده‌ای از نوشته‌ها و دیدگاه‌هایی را که در اوایل کار دربارۀ موسیقی داشتم، دور بریزم و آن‌ها را در طرحی تازه بیان کنم.

Tuesday, 27 April 2021

Brecht in a Persian Miniature: A 1978 Interview with Iranian Filmmaker Marva Nabili

The Sealed Soil (1976-77)

Marva Nabili's The Sealed Soil [Khak-e Sar bé Mohr] has been rediscovered and reclaimed in recent years as a feminist masterpiece. However, judging from the interview you are about to read, the film didn't enjoy the same enthusiastic reception upon its initial release. Though premiered at the Berlinale Forum (along with films by Dorothy Arzner, Sohrab Shahid Saless, Germaine Dulac, Laura Mulvey, Karin Thome, Ursula Ludwig, John Cassavetes, Barbara Kopple, Godard & Miéville and Taviani brothers) and enjoying a healthy festival run afterwards, it was forgotten until its name appeared on a couple of lists about great films made by women directors. It was then that both Cahiers du Cinéma and Sight & Sound took note of the film and the filmmaker (who made only one other work, for the US television.) In Sight & Sound, the film's "poetic tone, sparse dialogue and focus on its heroine’s daily life" was compared to Chantal Akerman’s Jeanne Dielman.

Chronicling the life of woman in a small village in southwest Iran, the film's US premiere took place on January 25, 1978, at Pacific Film Archive where my friend, Tom Luddy, interviewed Marva Nabili. Below is an edited version of that conversation of which an audio tape of poor sound quality survives. Since some of the audience questions are inaudible even to the people present in the auditorium, Tom occasionally repeats them for Marva. He also has the unenviable task of translating and abridging the long-winded, abstract questions. (I have altered the order of some of the question/answers to have the more general questions appear at the beginning.)

The reason I bothered to transcribe the interview was the fact that I was hoping to show the film in Berlin next month (Sinema Transtopia, May 2021) but I discovered that the Arsenal/Berlinale print of the film is too worn-out to be screened. Even before this revelation. I knew a restoration was much needed and already long overdue. If someone comes forward, there's a good chance that we could make this great piece of cinema available to general audiences. Hopefully, next time around they'll ask more sensible questions.

* * *

TOM LUDDY: Is the first American showing of the film to a public audience?

MARVA NABILI: Yes.

LUDDY: Well, we're very honoured. Can you talk a little bit about your life as a woman filmmaker in Iran?

Wednesday, 21 April 2021

Something to Live For: The Cinema of George Stevens

George Stevens with Elizabeth Taylor

[This blog post was last updated on June 22, 2021]

The retrospective Something to Live For: The Cinema of George Stevens will take place in Bologna, during the 35th edition of Il Cinema Ritrovato, July 20-27, 2021.

No other director has been credited for filming such disparate situations and figures, of such cultural and historical importance: from Laurel & Hardy's cake-throwing parties to the Crucifixion; the unique elegance of Astaire/Rogers's dance numbers and the liberation of Dachau, the latter a real-life document. This year's American master and the man behind such classics as A Place in the Sun and Shane is George Stevens, who rose from the rank of camera-cranker at Hal Roach Studios to become a filmmaking ace and comedy specialist in the 30s. However, after participating in active combat and filming some of the major atrocities of WWII, something changed in this romantic adventurer. The newly gained intellectual maturity, combined with Stevens's characteristic fluency and brio, proved fertile ground for directing an array of masterpieces which, along with a survey of his late 30s and early 40s masterpieces, are the main focus of this retrospective. — Ehsan Khoshbakht

Sunday, 18 April 2021

"Nothing Sacred About My Stipend Either": A 1938 Interview with Ben Hecht

Ben Hecht

Interviewed for Variety by Radie Harris, printed in the UK in World Film and Television Progress, Apr-Nov 1938.


Ben Hecht, looking somewhat like a Goldwyn "folly" himself, in a blue moire dressing gown, sat in the living room of his three-room suite at the Hotel Algonquin, N.Y., and confided that he had just finished his daily dozen for the year by elevating his right thumb to his nose and waving all other four digits exuberantly in the direction of Hollywood!

It seems that Mr. Hecht and his latest employer, Samuel Goldwyn, have had a tiff, and now they're farther apart than Cecil Beaton and Conde Nast. "I left in a childish huff," Hecht explained, "because Sam wouldn't allow me to bring a few of my friends in to the projection room to look at some of the rushes on The [GoldwynFollies. I asked Sam whether it was in a desperate effort to save it from the public, but I'm afraid the significance was lost on him. I didn't really want to write another Follies, anyway. The current one was revealed to me in a dream and you know how unreliable dreams are so I packed my luggage, crossed off a couple of zeroes on my next year's income tax, and here I am back in New York, to write a novel for Covici-Friede, my first since A Jew in Love. I'm about a third way through now, but it won't be finished for another year. I'm calling it Book of Miracles—and it has no picture possibilities." (That's one of the major miracles; it will most likely be sold from the galley proofs!)

The Goldwyn Follies (1938)

Thursday, 15 April 2021

Smash-Up, the Story of a Woman (Stuart Heisler, 1947)

Notes written on the occasion of the screening of an impeccable 35mm print of the film in Bologna, courtesy of UCLA Film and Television Archive — EK

Female insecurity in a male-dominated world is at the core of this proto-feminist melodrama, dubbed the “feminine version of The Lost Weekend”. Alcoholism as a subject found its way into three of Heisler’s films. In addition, his interest in women’s issues manifested itself in at least six films in which women are the leading characters, most prominently in two works starring Susan Hayward, Smash-Up and Tulsa

Talented singer Angie Evans abandons her profession to support the rising career of her musician husband. The birth of their child ties Angie further to the drab apartment in which she wastes her life, while her husband’s acclaim only adds to her sense of insecurity. She turns to drink and gradually becomes addicted. Told through one long flashback, the story leaves no room for optimistic resolutions, dragging Angie – an adequate performance by Hayward – through scene after scene of humiliation. 

Wednesday, 14 April 2021

The Age of Innocence: American Cinema's Studio Era Revisited (2021)

عصر معصومیت

 

کتاب «عصر معصومیت: بازخوانی سینمای استودیویی آمریکا» منتشر شده و باید در کتابفروشی‌ها و در سایت‌های اینترتی برای خرید آنلاین نسخۀ چاپی موجود باشد.

این کتاب اول از مجموعه‌ای است که توسط نیما حسنی‌نسب سردبیری می‌شود. او پشت جلد این کتاب نوشته:

«حکایتِ نام‌ها و فیلم‌ها و روایتِ شیوه‌ها و مسیرهای فیلم‌سازی در کارخانه رویاسازی هالیوود هم لذت‌بخش است و هم راهگشا؛ چه برای آن‌ها که می‌خواهند آثار تاریخ‌سازِ آن روزگار را بهتر تماشا و درک کنند و چه کسانی که قصد دارند از این گنجینه برای ورود به کار سینما پشت و‌ جلوی دوربین بهره ببرند و از میراث به‌جامانده استفاده کنند تا مسیر دشوار و دلپذیرِ «سینه‌فیل تا سینه‌است» هموارتر شود.

‌جلد اول از مجموعه‌ «دفترهای سینه‌فیلیا» ‌درباره‌ی ‌چند ‌كارگردان ‌سینمای ‌آمریكا ‌از ‌پایان ‌عصر ‌صامت ‌تا ‌دوره‌ی‌ مصادف ‌با ‌زوال ‌سینمای ‌كلاسیک ‌آمریكا ‌در ‌اواخر ‌دهه‌ی ‌۱۹۵۰ ‌است. احسان خوش‌بخت با پیشینه‌ی سال‌ها تحقیق و بررسی سینمای آمریکا مثل نقال‌های خودمان یا بونشی‌های سینمای ژاپن انگار کنار پرده نقره‌ای ایستاده و دارد چیزهای مهم و جذاب و دست‌اولی از زندگی و کارنامه چند نام بزرگ و مهمِ یک دوران سپری‌شده را توصیف می‌کند؛ از جان فورد و اورسن ولز و رائول والش تا ادگار اولمر و دبلیو اس ون دایک مشهور به وودی یک‌برداشته و همچنین زنان کارگردان مطرح در نظام استودیویی که شرحِ موجز سازوكار تولیدشان در‌‌ فصلی دیگر از کتاب آمده است. بخش پیوست این جلد مروری است بر پانتئون سینمایی معروفِ اندرو ساریس که هنوز از مهم‌ترین منابع برای شناخت و دسته‌بندی‌ کارگردان‌های هالیوودی در دوران طلایی است؛ فهرست و توصیف‌هایی که می‌تواند نقشه راه مناسبی برای سینه‌فیل‌های سرگردان در اقیانوسِ دست‌رسی دیجیتال به آثار تاریخ سینما باشد.» — نیما حسنی‌نسب

شرح عکس روی جلد: استودیوی ساموئل گلدوین پشت‌صحنۀ ما دوباره زندگی می‌کنیم (1934) به کارگردانی روبن مامولیان (نشسته مقابل دوربین) با بازی فردریک مارچ و آنا استن. پشت دوربین هم گِرِگ تولند نشسته؛ چند سال پیش از این‌ که همشهری کین را فیلم‌برداری کند


Sunday, 4 April 2021

The Star (Stuart Heisler, 1952)


“Come on Oscar, let’s you and me get drunk,” says Bette Davis, as Margaret Elliott, picking up the Academy award on her desk (Davis’s own Oscar in fact). Already intoxicated, Davis drives across town giving us a ghost tour of LA mansions, which look like exhibits in a wax museum. With one hand on the wheel, she puts the statue on the dashboard, its head hidden behind the rear-view mirror. She grabs the bottle and makes a toast, “To absent friends,” the image of the headless piece of gold, the blurred lights in the darkness and the bottle capturing Hollywood’s solitary universe in one shot.

Tuesday, 30 March 2021

Revolution, Televised


This article was commissioned by the Iranian documentary streaming website, DocuNight. The programme dedicated to films about Iranian revolution featuring an array of thoughtfully selected titles is still live and many of them are seeing their internet premiere. Highly recommended. — Ehsan Khoshbakht


It has happened more than once. While speaking with documentary filmmakers of a certain generation (Med Hondo, one of the greatest African filmmakers, for one) I have been told how much they would have loved to go to Iran in 1978 to film, document and report back on the revolution as it was happening – followed by an expression of regret, that they couldn’t get into the country. This conversational turn has been repeated often enough that when that great documentarian of our time, Jocelyne Saab, talked about wanting to shoot the Iranian revolution, I hastily and foolishly jumped ahead, saying “But you couldn’t get in, could you?” She gave me one of her calm smiles and replied: “I could, and I made a film about it – Iran, Utopia in the Making – which was shown on public television in Japan, Algeria, Sweden and Switzerland.”