الكساندر ساكوروف (چپ) با اين كريستي (راست) و مترجم تيز و فرز |
اين نوشته در شمارۀ آذرماه 1390 ماهنامه «24» در بخش «قطارهاي شبانه» منتشر شده است.
الكساندر ساكوروف: كارگرِ سينما
كليپي از مستند سياه و سفيد Elegy (1986، 30 دقيقه)، ساختۀ الكساندر ساکوروف دربارۀ تشييع جنازۀ دوبارۀ فيودور شالياپين و انتقال جسد اين هنرپيشه و خوانندۀ بزرگ و تبعيدي اپرا از پاريس به روسيه با اين كه فيلمي دربارۀ تاريكترين جاي اين دنيا، يعني گور بود، اما سالن تاريك سينما را روشن كرد. سبك فيلم مثل آثار پنيبيكر و مِيزِلز – مستندسازان نيويوركي– به نظر ميآمد اما زبان توصيفي عجيب ساكوروف آن را به نقطهاي ميرساند كه نميشد گفت آيا سينماي تجربي است يا يك شاعر روس ديگر دارد شرح گور به گور شدن را مثل نوشتههاي داستايفسكي با جزييات و اندكي طنز بازگو ميكند.
كليپ به پايان رسيد. نور به سالن برگشت و الكساندر ساكوروف، فيلمساز شصت سالۀ روس، با كت و شلوار تيره، كيف چرمي ساده كه روي شانهاش انداخته بود، موي كوتاه و بدون سبيل هميشگي، در كنار متخصص نامآشناي سينماي روسيه، پروفسور اين كريستي، استاد كالج بِركْبِك روي صحنه ظاهر شد. گفتگويي بين آن دو، با همراهي يك مترجم تيز و فرز، براي بيش از دو ساعت ادامه پيدا كرد.